تحولات منطقه

گرچه انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری بیشترین تأثیرات را بر عرصه داخلی خواهد گذاشت، اما عرصه سیاست خارجی نیز از این موضوع مستثنا نیست.

موضوع مذاکرات هسته‌ای جایگاه مهمی در انتخابات ریاست جمهوری ایران و نتیجه آن دارد
زمان مطالعه: ۴ دقیقه

به گزارش قدس آنلاین، در همین راستا، به نظر می‌رسد مقامات اروپایی و آمریکا به انتخابات چشم دوخته و تلاش می‌کنند اهداف و رویکردهای خود در رابطه با ایران از جمله مسئله پرونده هسته‌ای کشورمان را باتوجه به نتیجه انتخابات پیگیری کنند.

چنان‌که بسیاری از تحلیلگران بر این باورند تحرکات تروئیکای اروپایی برای تصویب قطعنامه ضدایرانی در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز اقدامی در همین راستاست. این در حالی است که مسائل عرصه سیاست خارجی  ایران به‌ویژه موضوع مذاکرات هسته‌ای بدون توجه به تغییرات داخلی و ساختاری دنبال می‌شود. 

امیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل آمریکا در گفت وگو با قدس درباره تأثیر برگزاری زودهنگام انتخابات بر روند مذاکرات هسته‌ای بیان کرد: گرچه ایران مذاکره مستقیمی با آمریکا درباره پرونده هسته‌ای ندارد، اما مذاکرات کمیسیون مشترک میان ایران و گروه ۱+۴ است و این گروه با آمریکا مذاکره می‌کند تا آن را بر بازگشت به برجام قانع سازد. مذاکرات برای بازگرداندن آمریکا به توافق در تمام دوران ریاست جمهوری آیت الله رئیسی ادامه داشت. در حال حاضر نیز به گفته مقامات مسئول کشورمان همچنان مذاکرات در جریان است و ارتباط چندانی به رئیس دولت یا انتخابات ریاست جمهوری پیش رو ندارد. البته سرعت مذاکرات کمیسیون مشترک از سوی آمریکایی‌ها کاهش یافته و آن‌ها درپی اتفاقات مرگ مهسا امینی گفتند دیگر مذاکرات هسته‌ای اولویت آن‌ها نیست. اما این بدان معنا نیست که مذاکرات به‌طور کامل قطع شده یا برای آنان اهمیتی ندارد، بلکه روند مذاکرات دچار فراز و فرودهایی بوده است. به نظر می‌رسد در مقاطعی همچون زمانی که عراقچی مسئول مذاکرات بود یا در زمان علی باقری نیز امکان حصول توافق وجود داشت، اما درنهایت این امر رخ نداد. 

ابوالفتح معتقد است: همچنین در شرایط فعلی و درپیش بودن انتخابات ریاست جمهوری توجه چندانی به مذاکرات وجود ندارد و اذهان بر آن متمرکز نیست. گروه  ۱+۴ و آمریکا منتظرند ببینند چه کسی در انتخابات ایران پیروز می‌شود و رویکرد غالب در عرصه موضوعات هسته‌ای متعلق به چه طیفی خواهد بود. گرچه همه در سطح جهان می‌دانند پرونده هسته‌ای و مسئله تعامل با آمریکا موضوعی فراجناحی و فرا قوه‌ای است و در سطحی بالاتر از دولت و رئیس‌جمهور تصمیم‌گیری می‌شود و رهبری معظم  بر مراکز تصمیم‌ گیرنده در این باره اشراف کامل دارند. درواقع، تصمیمات درباره پرونده هسته‌ای کشور تماماً برعهده دولت نیست و این موضوع در شورای عالی امنیت بررسی و سیاست‌گذاری می‌شود و دولت‌ها به ویژه وزارت خارجه صرفاً به عنوان مجری تصمیمات عمل می‌کنند. درنتیجه، باتوجه به اینکه علی باقری تا پیش از شهادت رئیس جمهور و همراهان وی به عنوان مسئول مذاکره‌کننده محسوب می‌شد و اکنون در مقام سرپرست وزارت خارجه فعالیت دارد، بنابراین هنوز مسئول مذاکره کننده ایرانی مشخص نشده است. آن‌هم به این دلیل است در شرایط فعلی شاید ضرورت چندانی ندارد و قرار نیست مذاکره‌ای در میان باشد. البته پیام‌ها از طریق کانال‌های ارتباطی سوئد یا مقامات قطری و عمانی رد و بدل می‌شود.

آمریکا به دنبال توافقی بیش از برجام ۲۰۱۵ است 
این کارشناس تصریح کرد: از آنجایی که موضوع پرونده هسته‌ای با تحریم مرتبط است و از سوی دیگر تحریم نیز با معیشت و کسب و کار مردم پیوند مستقیم دارد، بدون شک موضوع مذاکرات هسته‌ای جایگاه مهمی در انتخابات و نتیجه آن دارد. مذاکرات هسته‌ای حتی در مناظرات نامزدها برجسته خواهد بود و از همین حالا می‌توان پیش‌بینی کرد برنامه هسته‌ای کشورمان به عنوان یکی از مباحث مهم در روند رقابت‌های انتخاباتی مطرح خواهد شد. گرچه برنامه هسته‌ای چندان اهمیتی برای مردم ندارد اما مسئله تحریم‌ها و اثرات و تبعات آن بر اقتصاد و زندگی مردم حائز اهمیت است. بنابراین نامزدها در ارائه برنامه‌ها یا نقد دیدگاه‌های رقبا تلاش خواهند کرد به مذاکرات هسته‌ای و تحریم‌ها و اثرات اقتصادی آن اشاره کنند. اما اینکه تصور کنیم نتیجه انتخابات الزاماً به برداشته شدن تحریم‌ها منجر خواهد شد، چندان با واقعیات منطبق نیست؛ زیرا کشوری که بایستی به لغو تحریم‌ها اقدام کند آمریکاست. 

وی گفت: ما در دوره یازدهم و دوازدهم دولت نزدیک به جناح اصلاح طلبان و در دوره سیزدهم دولت اصول‌گرا داشتیم که درباره موضوعات هسته‌ای با یکدیگر تفاوت دیدگاه داشتند. بدین ترتیب گرچه دو نگرش مستقل نسبت به روند مذاکرات هسته‌ای روی کار آمد اما نتیجه‌بخش نبود و آمریکا تحریم‌ها را برنداشت. بنابراین هم رأی‌دهندگان و هم نامزدها باید بدانند باتوجه به اینکه آمریکایی‌ها بدعهدی کردند و از برجام خارج شدند، بی‌اعتمادی به آنان چندین برابر افزایش یافته است. بنابراین قانع شدن نظام نسبت به اینکه آمریکایی‌ها به عهد خودشان پایبند باشند، دشوار است. ضمن اینکه شروطی که آمریکایی‌ها مطرح می‌کنند شروط دشواری است.

ابوالفتح بیان کرد: آمریکایی‌ها از برجام خارج نشدند که با همان شرایط قبلی به توافق بازگردند. خروج آمریکا از برجام تصمیم شخصی نبود، بلکه تصمیم حاکمیتی بود و در آنجا هم یک تصمیم فرا قوایی رخ داد و موجب شد آمریکا از برجام خارج شود. بنابراین اگر نامزدی عنوان کرد قصد مذاکره و توافق با آمریکا را دارد، باید به این پرسش پاسخ دهد که مابه‌ازای جلب رضایت آمریکا بر سر برجام چه خواهد بود؟ آیا آمریکا حاضر است بی‌قید و شرط به برجام ۲۰۱۵ بازگردد؟ این در حالی است که شواهد و قرائن نشان می‌دهد آمریکا به دنبال توافقی بیش از برجام ۲۰۱۵ است. از سوی دیگر، جمهوری اسلامی هم تأکید دارد بر سر چیزی بیشتر از برجام ۲۰۱۵ با آمریکا به تفاهم نخواهد رسید. در چنین شرایطی بعید به نظر می‌رسد رئیس جمهور آینده بتواند این سد را بشکند، مگر اینکه اعلام کند ایران آماده است درباره موضوعات موشکی، هسته‌ای، فعالیت‌های منطقه‌ای و حقوق بشری با آمریکا توافق کند. این درحالی است که این مسائل عملاً در اختیار رئیس جمهور نیست تا بتواند درباره آن‌ها با آمریکا توافق کند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.